‘Deels gemeubileerd’ staat in de beschrijving. In de woonkamer staat een lege kast, een tafel met stoelen en een bank. Een tv ontbreekt. Sinds begin deze maand wordt dit huis aan de Brederostraat in Hengelo te huur aangeboden. De vraagprijs voor de tussenwoning met vier slaapkamers en een oppervlakte van 114 vierkante meter is… 1790 euro per maand. Exclusief gas, water en licht. En exclusief 3680 euro borg, twee keer de huur.

Het is een opmerkelijk bedrag, voor een niet zo opmerkelijk huis. Dat vinden bijvoorbeeld ook mensen in de buurt. “Bijna 1800 euro?” vraagt Joke. “Kanonnen wat een geld. Dat zijn deze woningen niet waard.”

En zij kan het weten, want ze heeft een soortgelijk huis. Hoewel Joke haar huis kocht weet ze ook dat velen in de straat huren. Van de woningcorporatie Welbions, voor tussen de 600 en 700 euro per maand. De huizen zijn immers bedoeld voor mensen die het niet breed hebben. Wat ze ervan vindt dat iemand er bijna 1800 euro voor vraagt? Ze schudt haar hoofd en zegt: “Wie doet dat? Een huisjesmelker of zo?”

Het antwoord op die vraag is: Nee. En ook: Ja. De eigenaar is Joni Eliya, een 42-jarige advocaat uit Hengelo. Hij is onder meer bekend van het verdedigen van Wouter G., de man die in 2020 prinses Amalia via Instagram bedreigde met de dood en daar drie maanden cel en tbs met dwangverpleging voor kreeg. Maar het verdedigen van verdachten in de rechtszaal is niet de enige bron van inkomsten blijkt uit gegevens van het kadaster.

In de afgelopen jaren investeerde hij volop in vastgoed in Hengelo. Vijftien panden heeft-ie vandaag de dag. Scholenstichting Symbio huurt van hem en een cafetaria. Maar hij kocht ook huizen op om daar vervolgens arbeidsmigranten in te huisvesten. In de Anna Bijnsstraat en de Anton van Duinkerkenstraat. En ook in deze woning in de Brederostraat gebeurde dat.

Eliya kocht het huis eind 2020, na het overlijden van de vorige bewoonster. Tot voor een maand geleden zaten er nog vijf arbeidsmigranten in. Polen, Roemenen en een Afrikaan. Een buurvrouw maalt er niet om dat ze weer weg zijn. Ze waren luidruchtig, pasten niet tussen de gezinnen hier.

Dat is echter niet de reden dat zij moesten vertrekken, want de gemeente Hengelo greep in. De mannen verbleven er namelijk illegaal, Eliya had geen vergunning voor de bewoning door migranten. Voor het huis aan de Brederostraat niet en ook niet voor die aan de Anna Bijnsstraat en de Anton van Duinkerkenstraat.

Die verhuur leverde de raadsman goed geld op. Iedere huurder betaalde immers 400 euro per maand en in elke woning zaten tussen de vier en zeven migranten. Op datzelfde bedrag hoopt hij nu weer, blijkens de advertenties op onder meer Huurwoningen.nl en Huislijn.nl waar de eengezinswoningen worden aangeboden.

Gerda, die al jaren in dit deel van Hengelo woont, lachte om die ‘verschrikkelijke prijs’. ‘Asociaal’ en ‘beneden alle peil’ vindt ze. “Als je 1800 euro kunt betalen, dan kun je toch ook kopen? En laten we eerlijk zijn: Dit is toch geen kasteel?”

Mensen mogen de vraagprijs dan asociaal vinden, maar wat Eliya doet is niet verboden. “Als iemand 10.000 euro per maand voor een huis vraagt en de huurder wil dat betalen, dan mag dat gewoon”, zegt de Twentse makelaar Marcel Kon. “Het is een vrij land.”

Toch is er wel een manier om een lagere prijs af te dwingen, aldus Kon. Een huurder kan bij de huurcommissie een verzoek indienen om de aanvangshuur te beoordelen. Daarbij wordt dan onder meer gekeken naar het aantal vierkante meters, het energielabel en de WOZ-waarde. Als het bedrag dat daaruit rolt lager is dan de zogeheten liberalisatiegrens (in 2022 763 euro) dan moet de verhuurder de huur verlagen.

Wie de check doet voor het huis aan de Brederostraat ziet dat een bedrag van iets meer dan 900 euro reëel is. En die ziet ook dat Eliya niks doet wat niet kan of mag. Want dat is de ‘maar’ die aan de huurprijscheck kleeft, zegt Maarten Wiedemeijer van de Woonbond. “Als het bedrag boven die 763 euro ligt, dan heeft de verhuurder alle vrijheid. Dan kan hij 900, maar ook 1900 euro per maand vragen.”

Maar daarin komt verandering als het aan minister Hugo de Jonge ligt. Er wordt gewerkt aan een wet om huurprijzen in het middensegment van de vrije sector te reguleren. De hoogte moet nog worden bepaald, maar ligt tussen de 1000 en 1250 euro. De eerdergenoemde en nu al gebruikte huurprijscheck geldt daarvoor als toets.

Het moet een einde maken aan woekerprijzen en ertoe leiden dat ook mensen die (samen) meer dan 44.000 euro bruto verdienen, en daardoor niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, voor een eerlijke prijs in de vrije sector kunnen huren. “De schaarste mag geen aanleiding zijn om voor een woning maar te vragen wat je wilt”, aldus De Jonge. Hij vindt dat de overheid hierin beschermend moet zijn. “Nu voelt het voor veel mensen niet eerlijk. Dat moet worden hersteld.”

De Woonbond juicht het plan toe en ziet het als ‘een pure noodzaak’ om ‘excessen’ zoals in Hengelo te voorkomen. Wiedemeijer: “Het is verschrikkelijk dat huisjesmelkers zoveel geld verdienen door misbruik te maken van de enorme woningnood.”

En de eigenaar zelf? Vindt hij bijna 1800 euro een reëel en eerlijk bedrag? Daarop geeft Joni Eliya geen antwoord. “U heeft uw mening toch al klaar. Ik heb geen zin om me te verdedigen en dat hoef ik ook niet”, zegt hij. Later in het gesprek geeft hij aan dat hij de prijs niet zelf bepaalde, maar zich liet ‘adviseren door professionals’. “Ik zuig niet zomaar een prijs uit mijn duim.” Hij vindt zichzelf geen huisjesmelker. “Een woning die ik koop en verhuur, daar wil ikzelf ook graag in wonen. Zo kijk ik tegen vastgoed aan.”

Volgens de advocaat zijn er ‘veel mensen’ geïnteresseerd in zijn woningen en lopen er gesprekken. En de nieuwe wet die eraan komt, waardoor hij straks minder voor de huizen kan vragen? “Dat zien we dan wel.”

(Tubantia : 15 juli 2022 )