Je komt ze overal op straat tegen: transformator- en kabelkastjes in allerlei soorten en maten. Ongetwijfeld heel nuttig, maar fraai is anders, vooral als die kastjes ontsierd worden door graffiti. Het zijn van die dingen in het straatbeeld waar je niet altijd bewust naar kijkt, maar die wel degelijk mede bepalend zijn voor de sfeer in de buurt.

Ik liep al een tijdje rond met het idee om daar iets aan te doen, te beginnen met het kastje in mijn eigen straat waar ik dagelijks zicht op heb. Hoe kon ik dit probleem het beste aanpakken? En als ik dat wist, zouden er dan niet meer kastjes onder handen genomen moeten worden?

Op 1 oktober 2015 diende zich een oplossing aan. In de Twentsche Courant Tubantia stond een interessant artikel over een project van kunstenares Jet Broekstra van bureau Beeldbouw uit Enschede. Zij had daar een aantal kastjes beplakt met door haar gemaakte foto’s van details uit de omgeving. Soms was dat een struik of een boom, soms ook een deel van een schutting of een stukje muur van een woning. Door zo’n simpel detail uit te lichten ontstaat een boeiend contrast; het maakt nieuwsgierig, zet je fantasie in werking. Kortom, die kunstjasjes voor kabelkastjes verfraaien de buurt.

Zoiets zou ook hier in Hengelo moeten kunnen. Maar hoe financier je zo’n project? Ik had wel eens gehoord van het fenomeen buurtbon, en stak mijn licht op bij de wijkraad Groot Driene. Inderdaad, ik kon een aanvraag om subsidie indienen bij de gemeente en dat zou dan bekeken worden, mits gesteund door een handtekeningenlijst van sympathiserende buurtbewoners.

Het eerste wat mij nu te doen stond, was mijn project af te bakenen. Want heel Groot Driene leek mij eerlijk gezegd een maatje te groot voor ‘mijn buurt’. Maar hoe bepaal je waar de grenzen liggen? Ik koos voor een kleinschalige benadering: binnen een straal van 200 m rondom mijn woning aan de Piet Paaltjensstraat turfde ik bij een eerste inspectie 14 kastjes. Het grappige is dat ik daarvoor twee hofjes moest bezoeken waar ik zelden kom, omdat ze niet op mijn vaste routes liggen. Later bleek trouwens dat ik ergens één kastje over het hoofd had gezien, dat schuil ging achter het struikgewas. Daarmee kwam het totaal onder handen te nemen kasten op 15 stuks.

Na deze inventarisatie nam ik contact op met Jet Broekstra met de vraag, of zij de uitvoering van mijn project op zich zou willen nemen. Bij onze eerste ontmoeting klikte het meteen en toen zij zich ter plekke had georiënteerd, zegde zij tot mijn grote genoegen haar medewerking toe.

Al snel ontving ik haar offerte, waarna ik kon beginnen met het verzamelen van handtekeningen van buurtbewoners. Hoeveel daarvan precies nodig waren, was mij niet helemaal duidelijk. Ik besloot mij vooral te richten op mensen in de directe omgeving van zo’n kastje. De reacties waren zonder uitzondering positief; de enkeling die zich afvroeg of dit hem geld ging kosten, kon ik snel geruststellen. Toen ik het eerste A4’tje vol had, leek dat mij wel voldoende en ik diende mijn aanvraag voor een buurtbon in bij de gemeente.

Daarna gebeurde er eerst een tijdje niets, maar op 23 december ontving ik tot mijn grote verrassing als een soort kerstcadeautje de beschikking van de gemeente waarbij mijn aanvraag volledig werd gehonoreerd. Hoera, nu konden we echt aan de slag!

Maar aan die gemeentelijke beschikking was wel een voorwaarde verbonden: als opdrachtgever van het project diende ik toestemming te verkrijgen van de eigenaren van de kabelkastjes. Omdat Jet dit in Enschede al eerder bij de hand had gehad, nam zij dat op zich. In ons geval hadden wij te maken met drie partijen: Ziggo (11 kastjes), KPN (3 grote kasten) en Enexis (1 kast).

De toestemming van Ziggo en KPN kwam tamelijk vlot, maar bij Enexis liep het wat stroever. Dat kwam omdat bij dit bedrijf nieuw beleid werd ontwikkeld over de vraag, hoe ze wilden omgaan met dit soort verzoeken. Het had geen prioriteit; ze lieten ons een half jaar in spanning maar toen kwam dan toch het verlossende woord: het mocht! Opgelucht haalden wij adem, vooral ook omdat die ene kast van Enexis in de Staringstraat pal naast een KPN-kast staat, en Jet in haar ontwerp op een speelse manier een wisselwerking tussen beide kasten had aangebracht.

Overigens stond Jet als uitvoerend kunstenaar altijd open voor overleg over haar ontwerpen. Meestal was ik meteen enthousiast maar in één geval had ik twijfels en kwam ze met een veel mooier alternatief. Ook ging ze in op mijn verzoek om bij twee van de drie grote KPN-kasten een bescheiden plekje in te ruimen voor een kort gedicht van buurtbewoners Carl Vissers en Isis Zengerink.

In de winter is het te koud om te plakken, maar in mei was het dan zover en konden de eerste kastjes onder handen genomen worden. Pas nu werd mij duidelijk wat een secuur, tijdrovend karwei dat is; eerst moet het oppervlak worden schoongemaakt, de sluiting van de kastjes moet natuurlijk vrij blijven en ter voorkoming van luchtbobbels, scheef plakken en valse vouwen moet je heel voorzichtig tewerk gaan. In je eentje is dat bijna niet te doen, dus had Jet haar partner Mark van Loon meegenomen (met wie ze samen het bureau Beeldbouw runt). Voordat Jet en Mark aan de slag gingen, kwamen ze bij mij altijd een emmertje water halen en soms kwamen ze tussen de bedrijven door even koffie drinken.

Zo vorderde het project in de loop van het jaar stukje bij beetje. Op een zonnige dag in september kwam ‘last, but not least’ het Enexis-kastje aan de beurt. Dat zorgde nog even voor lichte paniek, omdat bij het schoonmaken bleek dat in het materiaal van de kast glasvezel was verwerkt. Door het boenen was dat losgekomen, wat bij de twee luchtig geklede schoonmakers tot branderige irritaties op de huid leidde. Gelukkig hebben ze van dit kastje met een ‘bite’ geen blijvende schade ondervonden.

Alles bij elkaar heeft dit project een jaar geduurd. Dat het zo’n geduldwerkje zou worden had ik mij vooraf niet gerealiseerd, maar ik ben zeer tevreden over het resultaat. In de eerste plaats natuurlijk dankzij de artistieke kwaliteit van uitvoerend kunstenaar Jet Broekstra, maar uiteraard ook dankzij de buurtbon van de gemeente Hengelo die dit mogelijk maakte. En ten slotte hoop ik dat de andere buurtbewoners dat ook zo ervaren.

Hans Hoes
15 kabelkastjes in de Dichtersbuurt Groot Driene, gelegen binnen een straal van 200 m vanaf de Piet Paaltjensstraat 10

“Mijn missie is om de wereld een beetje mooier te maken dan hij is. Omdat ik een hekel heb aan rommel maak ik “mijn” huisjes zo dat er ruimte ontstaat. Door iets toe te voegen ruimte scheppen is de paradox van dit project.
Er is zoveel moois te zien als we de tijd nemen om te kijken. “Mijn” huisjes vallen niet altijd op maar als je ze ziet zorgen ze voor op zijn minst een glimlach. En een beetje zon.”
Jet Broekstra, toegevoegde kunst

1. Anton van Duinkerkenstraat nr 1 hoek Reviusstraat (KPN)
2. Anton van Duinkerkenstraat naast heg nr 11 (Ziggo)
3. A. van Duinkerkenstraat/Piet Paaltjensstraat, zijmuur garage nr 24 (Ziggo)
4. Anton van Duinkerkenstraat t/o nr 19 (KPN)
5. Anton van Duinkerkenstraat nr 26, voortuin, alleen de bovenkant (Ziggo)
6. Isaac da Costastraat t/o nr 48 (Ziggo)
7. Isaac da Costastraat, zijmuur nr 56 (Ziggo)
8. Johanna van Burenstraat, zijmuur nr 1 (Ziggo)
9. Johanna van Burenstraat (hofje) nr 15 (Ziggo)
10. Piet Paaltjensstraat, zijmuur garage t/o nr 27 (Ziggo)
11. Staringstraat hoek Rhijnvis Feithstraat (KPN)
12. Staringstraat hoek Rhijnvis Feithstraat (Enexis)
13. J.C. Bloemstraat, zijmuur nr 1 (Ziggo)
14. J.C. Bloemstraat (hofje) nr 13 (Ziggo)
15. Piet Paaltjensstraat nr 15 (Ziggo)